การเตรียมดินสำหรับทำนา เพื่อข้าวเจริญเติบโตดี ได้ผลผลิตสูง

การเตรียมดินนาข้าวเป็นขั้นตอนสำคัญที่มีผลต่อผลผลิตข้าว หลังเก็บเกี่ยวข้าวเรียบร้อยแล้ว เกษตรกรจะเริ่มวางแผนสำหรับการทำนาในครั้งถัดไป ผลผลิตข้าวที่ได้ผลนั้นขึ้นอยู่กับปัจจัยสำคัญอย่างการเตรียมดิน ที่จะช่วยให้ข้าวเจริญงอกงามได้ดี ทำให้เกษตรกรได้ผลผลิตเพิ่มขึ้น นอกจากนี้ยังช่วยเพิ่มความอุดมบูรณ์ของดิน และช่วยลดวัชพืชในนาข้าวได้อีกด้วย ขั้นตอนการเตรียมดินสำหรับนาข้าวมีดังนี้

ขั้นตอนการเตรียมดินปลูกข้าว

1. ไถดะ หมายถึง การไถพื้นที่นาครั้งแรกหลังเก็บเกี่ยว บางครั้งจะไถเมื่อดินนิ่ม มักทำหลังฝนตกไปแล้วหรือทำให้ดินอ่อนตัวลงด้วยการปล่อยน้ำเข้าพื้นที่นา ทั้งนี้ก็ต้องพิจารณาสภาพของดินควบคู่กับปริมาณของน้ำที่ปล่อยมาด้วยให้มีความเหมาะสม การไถดะมีจุดประสงค์เพื่อพลิกหน้าดินให้ดินด้านล่างขึ้นมาสัมผัสกับออกซิเจน และเป็นการกำจัดวัชพืชในเวลาเดียวกัน มักเรียกว่าการตากดิน การตากดินตามปกติใช้เวลาราว 7-14 วัน จนดินแห้งให้วัชพืชบางส่วนตาย และช่วยทำลายโรคพืชที่อยู่ในดิน สามารถใช้จุลินทรีย์ช่วยย่อยสลายฟางข้าว เพื่อให้เศษวัสดุซากพืชย่อยสลายเร็วขึ้นและเป็นการช่วยเพิ่มธาตุอาหารอย่างโพแทสเซียมและฟอสฟอรัสจากฟางข้าว ช่วยลดการเผาและลด PM 2.5 ได้ หากดินไม่แห้งและหมักหมมเป็นเวลานานอาจเกิดก๊าซและสภาวะกรดในดิน ซึ่งไม่เป็นผลดีต่อการเจริญเติบโตของข้าวในอนาคต

2. ไถแปร คือ การไถครั้งที่สองหลังตากดินเรียบร้อยแล้ว เพื่อพลิกหน้าดินจากการไถดะในขั้นตอนแรกขึ้นมาตากกับอากาศ เป็นการกำจัดวัชพืชที่กำลังงอก และย่อยดินให้ละเอียดขึ้น บางครั้งอาจเรียกว่าเป็นการตีดิน อย่างไรก็ดีหากเป็นพื้นที่ที่มีวัชพืชมาก เกษตรกรอาจต้องไถแปรหลายครั้ง มักใช้รถไถติดตั้งขลุบหมุนหรืออีขลุบเพื่อไถแปร หลังจากนั้นจะเป็นขั้นตอนการปรับระดับหน้าดินให้สม่ำเสมอ ทั้งนี้บางพื้นก็ที่มีขั้นตอนการไถคราดเพิ่มขึ้นมาหลังเสร็จการไถแปรแล้ว โดยมีจุดประสงค์เพื่อกำจัดวัชพืช ตีดิน และอาจทำเทือกพร้อมปักดำเลยก็ได้

3. ปรับระดับหน้าดิน หมายถึง การปรับระดับดินให้สม่ำเสมอ มีข้อดีหลายอย่าง ได้แก่ ลดเวลาสูบน้ำเข้านา ประหยัดต้นทุนพลังงาน พื้นที่ที่ราบเรียบสม่ำเสมอทำให้วัชพืชไม่เจริญเติบโตจนกลายเป็นแหล่งอาศัยของแมลงและโรคพืช ซึ่งก็ช่วยลดการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชลงไป และยังทำให้ข้าวงอกสม่ำเสมอ เพราะไม่มีพื้นที่ลุ่มดอน เกษตรกรจะได้ผลผลิตข้าวที่ดีมีคุณภาพ ปัจจุบันมีเครื่องมือปรับระดับหน้าดินที่ติดตั้งเข้ากับรถไถมีตัวเซ็นเซอร์ที่ทำงานคู่กับตัวปรับระดับเลเซอร์และพิกัด GPS เพิ่มความรวดเร็วแม่นยำในการทำงาน

4. ทำเทือกนา เป็นขั้นตอนการสูบน้ำเข้าพื้นที่ให้ท่วมในระดับที่เหมาะสมแล้วตีดินให้เป็นโคลนเหลว เพื่อสะดวกในการหว่านและการปักดำ

5. กำจัดวัชพืชและใส่ปุ๋ย การกำจัดวัชพืชก่อนการหว่านและการปักดำ เพื่อไม่ให้แย่งอาหารและแร่ธาตุกับต้นข้าว สามารถใช้วิธีการไถกลบหรือสารเคมีในปริมาณที่เหมาะสมได้ รวมไปถึงการใส่ปุ๋ยก่อนหว่านข้าว ก็เป็นอีกวิธีที่ช่วยเสริมแร่ธาตุให้กับดินก่อนการเพาะปลูก